Junkfood overload: het komt door je reptielenbrein!

Herken je het, de soms ongeremde trek in een pizza? De aanzuigende werking van de snackbar? De niet te negeren geur van de shoarmatent? En de vrijwel onmiddellijke spijt, nadat je je aan de lokroep van het fastfood hebt overgegeven? Nou, wij ook! En wat blijkt nu: we kunnen er niets aan doen! Het is het reptiel in ons dat ons doet smachten naar snel en ongezond voedsel. Dit blijkt uit het boek Waarom wij vreemdgaan en parachute springen, van arts en stressconsultant Luc Swinnen.

Survival of the fittest

Volgens Swinnen, zoals aangehaald in het AD, is onze fastfoodgevoeligheid een erfenis uit een ver verleden. Onze meest primitieve voorouders leefden in een tijdperk waarin het recht van de sterkste gold. Survival of the fittest, zoals de Britse socioloog Herbert Spencer het ooit doopte. Het brein van de mensen die zo’n 500 miljoen jaar geleden leefden, was er zodoende op gericht snel te reageren op prikkels. Het was immers eten of gegeten worden: men was continu op hun hoede. Vandaar de term reptielenbrein: het deel van onze hersenen dat primair reageert op input, nog voordat je hierover weloverwogen keuzes hebt kunnen maken.

De reden dat we in toenemende mate vettigheid en suikers tot ons nemen, terwijl we ons diep van binnen echt wel bewust zijn van de slechte invloed op ons lichaam hiervan, ligt volgens Swinnen dus in de oerdrift om te overleven. Onze verre voorvaderen legden een vetvoorraad aan, voor het geval er een tijd minder of geen eten te vinden zou zijn. Nog steeds denkt ons reptielenbrein op deze manier, terwijl van een voedseltekort toch allang geen sprake meer is.

Dopamine

Door ons tegoed te doen aan ongezonde snacks maken onze hersenen dopamine aan. Deze stof zorgt ervoor dat we een genotgevoel ervaren. Echter, net als met bijvoorbeeld drugs werkt het zo dat we steeds meer fastfood nodig hebben, om hetzelfde gevoel op te roepen. Er ontstaat een ongeremde drift, waaraan niet valt te ontsnappen. Uit Amerikaans onderzoek bleek in 2012 al dat er grote overlap is tussen de reacties van het dopaminesysteem op enerzijds veel (vet en suikerrijk) ijs eten en anderzijds drugs en alcohol. Vanzelfsprekend is de mate waarin dit van toepassing is per persoon ontzettend verschillend.

De oplossing!

Als we dan toch steeds meer junkfood nodig hebben, is het wellicht een goed idee om de ervaring om het eten heen leuker te maken. Wat als we nu net zoveel genieten van het bereiden van ons eten als van het eten zelf? Zouden we op die manier de drang naar pizza en patat kunnen indammen? Wij zijn van mening dat het in ieder geval het proberen waard is. Bovendien is zelf koken toch veel leuker dan naar de snackbar gaan of eten laten thuisbezorgen? Zo kun je bijvoorbeeld op ambachtelijke wijze zelf pizza maken! Met een pizzasnijder snijd je ‘m vervolgens moeiteloos in puntjes. En wat is er nu leuker dan zelf je hamburger maken op open vuur, met het nieuwe Petromax burgerijzer? Oké, we kunnen wel iets bedenken. Niets zo gezellig als samen pannenkoeken bakken natuurlijk!